در نواحی مختلف آذربایجان شرقی انواع چشمههای معدنی آب گرم و سرد وجود دارد که مورد بهرهبرداری عموم مردم و سایر نواحی ایران است. در ناحیه سراب و بستانآباد 149 چشمه و در ناحیه تبریز و آذرشهر 141 چشمه وجود دارد. در زیر به برخی از چشمههای معدنی اشاره میشود:
چشمه تاپ تاپان: اين چشمه در فاصله 5 كيلومتری آذرشهر در جاده تبريز به مراغه واقع شده است. آب در حوضی طبيعی جمع میشود و مورد استفاده قرار میگيرد. آب اين چشمه از دسته آبهای معدنی بيكربناته كلسيک و منيزيم گازدار و آهندار سرد است كه خواص درمانی آن برای ازدياد گلبولهای قرمز و تنظيم ميزان هموگلوبين خون، سهولت كار دستگاه گوارش و كمک به تغذيه و رشد ارزيابی شده است.
چشمه ورجوی: چشمه معدنی ورجوی، در حدود 5/8 کیلومتری جنوب مراغه از زمین خارج میشود. آب چشمه ابتدا وارد حوضچهای شده، آنگاه به رودخانه مجاور میریزد. مظهر آن در سنگهای آهکی نزدیک رودخانه است. آب چشمه به همراه گاز از زمین خارج میشود. این نوع آبها در کار گوارش معده، کبد، پانکراس و روده مؤثر است. گاز کربنیک موجود در آب به هضم غذا کمک میکند.
چشمه گشایش: این چشمه در جنوب غربی روستای گشایش در 14 کیلومتری جنوب شرقی شهر مراغه از زمین خارج میشود. فاصله روستا تا چشمههای معدنی كه در جنوب غربی آن قرار دارند، در حدود 700 متر است. در اين ناحيه درهای شرقی- غربی وجود دارد كه رودخانه موردی، در آن جاری است. آبها از نوع آبهای بيكربناته كلسيک و منيزيم گازدار معتدل است. حرارت آب زلال اين چشمه 25 درجه سانتيگراد و مزهاش كمی گزنده است. در پیرامون ناحیه آثار خروج آبهای معدنی و رسوبات آن دیده میشود. خواص درمانی این گونه آبها مانند خواص آب چشمه ورجوی در کار گوارش معده، کبد، پانکراس و روده مؤثر است.
چشمه آب گرم سراب: چشمه آب گرم سراب در جنوب غربی شهر سراب از زمین خارج میشود. آب از مظهر چشمه در دامنههای ارتفاعات نزدیک کف دره به همراه گاز از زمین خارج میشود که پس از مصرف به رودخانه مجاور آن میریزد. آب چشمه سراب از نوع آبهای سولفاته سديک گرم است.
چشمه اللهحق: چشمه آب گرم اللهحق در شمال شرقی آب گرم سراب واقع شده است. اين ناحيه درهای تقريباً شمالی- جنوبی است كه نهر آبی در ته آن به طرف شمال جاری است. آبگرم در دو نقطه دامنه شرقی دره به فاصله چند متر از يكديگر از زمين خارج میشود. آب چشمه جزو دسته آبهای سولفاته سديک گرم است.
مجتمع آب گرم بستانآباد: این مجتمع با تأسیسات آبدرمانی در سه راهی تبریز– تهران– سراب قرار دارد. آب آن از گروه آبهای کلرو بیکربنات کلسیک بوده و دارای خواص درمانی میباشد.
چشمه آب معدنی كندوان: كندوان روستايی تاريخی و كم نظير است كه در فاصله 22 كيلومتری جنوب اسكو در ميان درهای باصفا و كنار رودخانه پرآبی به همين نام واقع شده است. فاصله روستای كندوان تا تبريز 62 كيلومتر است. اين روستا چشمه آب معدنی مهمی به همين نام دارد كه بسيار مشهور است.
چشمه معدنی صوفيان: حدود 5/4 كيلومتر پس از صوفيان به سوی مرند، در ارتفاعات سمت چپ جاده، كنار يک تپه از چند محل آب گازدار از زمين خارج میشود و در دو دامنه تپه جريان میيابد. آب اين چشمه از نوع آبهای معدنی هيپركلروره و بيكربناته مخلوط و سولفاته كلسيک گازدار و آهندار سرد است كه حدود 73/5 گرم در ليتر كلرور سديم دارد. مزه آب بسيار شور، حرارت آن 16 درجه سانتیگراد و ارتفاع محل از سطح دريا 1460 متر است.